Λίγα λόγια απ' το Ράδιο Κατάληψη

Από τις πρώτες μέρες τις κατάληψης παραρτήματος έγινε εμφανής η ανάγκη να διαχυθεί ο λόγος μας στην κοινωνία. Αμέσως δημιουργήθηκε η επιθυμία να στηθεί ο δικός μας ραδιοφωνικός σταθμός, ώστε να βοηθήσει στην διάδοση των ιδεών και της πολιτικής ζύμωσης που υπήρχε ανάμεσα στα εξεγερμένα κοινωνικά κομμάτια του Δεκέμβρη του ‘08. Ως εργαλείο των διαδικασιών αυτών το ράδιο-Κατάληψη δεν θα μπορούσε να λειτουργεί αλλιώς, παρά μόνο πάνω στην αρχή της αυτοοργάνωσης. Με τον όρο αυτοοργάνωση εννοούμε μία οριζόντια αντιεραρχική δομή, η οποία προσπαθεί να διαχέει και να ενεργοποιεί ταυτόχρονα τις ιδιαίτερες ικανότητες του καθενός μέσα από μία συλλογική σύνθεση, μέσα από την κατάκτηση του κοινού τόπου, τη συνδιαμόρφωση και τη συνυπευθηνότητα. Σκοπός μας είναι να προπαγανδίσουμε μία άλλη κοινωνική οργάνωση βασισμένη στην αμεσοδημοκρατία, ενάντια στην όλο και πιο κάθετη ιεράρχηση.
Αφού η επιθυμία ήταν δικιά μας, φυσικό ήταν και η πραγμάτωση του εγχειρήματος να βασιστεί στα δικά μας μέσα. Βρεθήκαμε λοιπόν μπροστά σε μια σωρεία πρωτόγνωρων τεχνικών και πρακτικών προβλημάτων, τα οποία έπρεπε να ξεπεραστούν ώστε να είναι σε θέση να λειτουργήσει το δικό μας ραδιόφωνο. Αρωγός στην προσπάθειά μας υπήρξαν διάφορα άτομα που ασκούσαν ήδη την πρακτική της ραδιοπειρατείας, με τα οποία συναντηθήκαμε και μέσω της κοινής μας επιθυμίας να ακουγόμαστε ελεύθερα στα ερτζιανά. Καθόλη την διάρκεια επίλυσης των προβλημάτων μας, έχοντας σαν βασικό άξονα την κατάργηση των ειδικών (τεχνικοί, ηχολήπτες, παραγωγοί κτλ.), επιχειρήθηκε η διάχυση της υπάρχουσας γνώσης σε όλους τους συμμετέχοντες. Άλλωστε, όσο περισσότερο συσπειρώνεται κόσμος γύρω από ένα μέσο, τόσο πιο εύκολα ξεπερνιούνται οι όποιες δυσκολίες που εμφανίζονται, βοηθώντας έτσι και στην εξέλιξή του.

Ένα σημείο το οποίο θέλουμε να επισημάνουμε είναι ότι επειδή ακριβώς λειτουργούμε αυτοοργανωμένα δεν έχουμε κάποιο status το οποίο πρέπει πάση θυσία να διατηρήσουμε ώστε να μην φαλιρίσουμε. Λειτουργώντας στην βάση της αυτοοργάνωσης, η βιωσιμότητα του μέσου δεν καθορίζεται από τα κριτήρια των καθεστωτικών ΜΜΕ. Κανένα αφεντικό δεν μας καθορίζει τί τραγούδια θα ακούγονται ή μας επιβάλλει να διαφημίζονται προϊόντα. Κανένα ΕΣΡ δεν μας επιτάσσει τι θα πούμε στον αέρα. Το Ράδιο Κατάληψη και κάθε άλλο ελεύθερο κοινωνικό ραδιόφωνο, αποτελεί μέσο ελεύθερης έκφρασης για όποιον-α ενδιαφέρεται να το στηρίξει μέσα από τις διαδικασίες του. Σκοπό τέτοιων εγχειρημάτων δεν αποτελεί η ακροαματικότητα και τα πελατολόγια, αλλά το άνοιγμα στην κοινωνία ώστε ο καθένας-μιά να το θεωρεί δικό του-της μέσο και να μπορεί να το οικειοποιηθεί.
. . . . . . . . . . . αστικά Mέσα Μαζικής “Ενηµέρωσης”. . . . ???
Τα αστικά μμε είναι ένας πολύπλοκος και πολυδιάστατος μηχανισμός που αποτελεί δομικό στοιχείο του καπιταλισμού. Οι αστικές δημοκρατίες τα χρησιμοποιούν και τα προωθούν γιατί χρειάζονται έναν ανώδυνο τρόπο να διασφαλίσουν την ομαλή λειτουργία του καπιταλισμού στο εσωτερικό τους.
Τα μμε λοιπόν επιδρούν, πολλές φορές καταλυτικά, στην κοινωνία είτε όσον αφορά τις κοινωνικές συμπεριφορές είτε πολιτικές αποφάσεις. Τα μέσα χειραγωγούν ή τουλάχιστον προσπαθούν να χειραγωγήσουν, δηλαδή να κατευθύνουν τις επιλογές του κόσμου προς μια κατεύθυνση. Ας πάρουμε ένα κραυγαλέο παράδειγμα: Όλο το διάστημα πριν το Σεπτέμβρη του 2009 εν μέσω παγκόσμιας οικονομικής «κρίσης» η μόνη λογική λύση διακυβέρνησης που προωθούνταν από τα αστικά μμε ήταν το «σοσιαλιστικό» πασοκ. Λίγους μήνες αργότερα οι νέες βάρβαρες και εξευτελιστικές αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις ανακοινώθηκαν μέσα από έναν οχετό εκβιασμών στις εφημερίδες, τα ραδιόφωνα και την τηλεόραση. Αυτή η μεθόδευση για την ανώδυνη εξαγγελία των μέτρων δε θα μπορούσε να πετύχει αν στην κυβέρνηση ήταν η πνιγμένη στα σκάνδαλα και φορτισμένη με το Δεκέμβρη του ’08, δεξιά ν.δ.. Με όχημα το φόβο, η καλλιέργεια και αναπαραγωγή ιδεολογημάτων όπως ο ρατσισμός, το αίτημα για ασφάλεια και το εθνικό συμφέρον είναι ο βασικός τρόπος αντιπερισπασμού και αποπροσανατολισμού της κοινωνίας από την πραγματική αιτία της καταπίεσης, της μιζέριας και της δυστυχίας· τον καπιταλισμό.
Οι ειδήσεις, οι πληροφορίες, τα γεγονότα, οι κοινωνικές σχέσεις πρέπει να ελέγχονται, να φιλτράρονται και να πλασάρονται μέσα από το πρίσμα του ειδικού της ενημέρωσης. Τα μέσα διαμεσολαβούν μεταξύ του γεγονότος και του θεατή, το αναπροσαρμόζουν, του αλλάζουν το περιεχόμενο και τη σημασία, αναλαμβάνουν να βρουν λύση και το πλασάρουν τελικά στο βολεμένο στον καναπέ του κοινό, που μέσα σε 1-2 λεπτά (όσο διαρκεί ένα ρεπορτάζ ή να διαβάσει ένα άρθρο) απέκτησε πρόβλημα, πανικοβλήθηκε αλλά ως δια μαγείας ο δαιμόνιος ρεπόρτερ του το έλυσε. Και όλα αυτά χωρίς να κουνήσει ούτε το μικτό του δακτυλάκι, χωρίς να το σκεφτεί και να το συζητήσει με το διπλανό του.
Τα μέσα θέλουν να ελέγχουν κάθε έκφανση της πολιτικής ζωής, αλλά και της κοινωνικής. Από τις καθημερινές ανάγκες μέχρι το ντύσιμο, από τις διαπροσωπικές σχέσεις μέχρι την έκφραση. Ο έλεγχος αυτός δεν προκύπτει μόνο από το ρόλο τους ως μέσο εξουσίας των αφεντικών αλλά από την ίδια τη φύση τους. Γιατί τα κανάλια της τηλεόρασης, οι εφημερίδες και οι ραδιοφωνικοί σταθμοί είναι εταιρίες οπότε για να μπορέσουν να επιβιώσουν στην αγορά πρέπει να έχουν κέρδος. Η βασική πηγή εσόδων στα μέσα είναι οι διαφημίσεις. Σε ποιους απευθύνονται όμως οι διαφημίσεις; Τα έντυπα, η τηλεόραση και το ραδιόφωνο δημιουργούν πρότυπα καταναλωτών: ο emo, ο trendy, ο γιάπης, η καριερίστρια-μάνα-ερωμένη πρέπει να έχουν τα κατάλληλα αξεσουάρ· και αν δεν μπορούν να τα αγοράσουν ας πάρουν το καταναλωτικό δάνειο την επόμενης διαφήμισης.
Τα μμε λοιπόν έχουν καταφέρει να παίζουν βασικό ρόλο στην κοινωνία. Δύο είναι οι κύριες συνταγές που χρησιμοποιούν προκειμένου να επιβάλλουν το ρόλο τους: η κοινή γνώμη και η αντικειμενικότητα.
Κοινή γνώμη είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για να εκφράσει την άποψη μιας πλειοψηφίας πάνω σε ένα θέμα. Η δημοκρατικότητα γίνεται όπλο στα χέρια των εξουσιαστών δίνοντας σάρκα και οστά σε ένα άυλο ον, χωρίς κοινωνικά και ταξικά χαρακτηριστικά, την κοινή γνώμη. Αυτό το ακαθόριστο, κενό και τελικά ψεύτικο ον μπορεί να γίνει φορέας οποιασδήποτε άποψης· από την πιο ακραία φασιστική, παράλογη οπτική, μέχρι την πλέον καταστροφική για τις κοινωνικές και διαπροσωπικές σχέσεις αντίληψη. Χρησιμοποιείται ως δούρειος ίππος στον ταξικό ανταγωνισμό, διαστρεβλώνει την πραγματικότητα και προωθεί την εξουσία πάνω στις ζωές μας, στο όνομα μιας ψεύτικης και επικίνδυνης πλειοψηφίας.
Πιο απλά δεν μπορεί να υπάρχει κοινή γνώμη μεταξύ του αφεντικού και του εργάτη, του μετανάστη και του καταπιεστή, των αυθεντιών στα κανάλια, στο ραδιόφωνο, στις εφημερίδες και του κοινού.
Άρρηκτα συνδεδεμένη με την εξουσία των μέσων είναι η αντικειμενικότητα που πασχίζουν να μας πείσουν ότι τα διακατέχει. Είναι ένα εργαλείο που το χρησιμοποιούν τεχνηέντως, γιατί σε αντίθετη περίπτωση ο ρόλος τους θα ήταν κάτι παραπάνω από προφανής. Στην αστική δημοκρατία τα μέσα πρέπει να φαίνονται αντικειμενικά αλλιώς η προσπάθειά τους να ελέγξουν μεγάλα κομμάτια του πληθυσμού θα πέσει στο κενό. Κανένας υπήκοος δεν θα αποδεχόταν την άποψη των αφεντικών έτσι απλά, αν δεν του τη πλάσαραν οι «αντικειμενικοί», βουτηγμένοι στην αλήθεια και το αίσθημα δικαίου δημοσιογράφοι και παρουσιαστές. Όσο βέβαια οι αστικές «δημοκρατίες» χάνουν την εξουσία, τόσο η αντικειμενικότητα πάει περίπατο και τα φερέφωνα των εξουσιαστών αποκαλύπτουν το ρόλο τους· αυτό του εντεταλμένου προβοκάτορα κάθε προσπάθειας ανατροπής του καπιταλισμού και των δομών του.
Εν κατακλείδι, τα μμε δεν είναι φορείς της αλήθειας, αλλά της εξουσίας μέσω της οποίας και τα ίδια βαφτίστηκαν κρυφά 4η εξουσία. Το Ράδιο Κατάληψη μέσω της λειτουργίας του σαν ελεύθερο αντιεξουσιαστικό ραδιόφωνο δεν μπορεί παρά να είναι εχθρικό προς τα αστικά μμε και αυτό δεν είναι απειλή για την ελευθερία του λόγου αλλά για την ίδια την κυριαρχία.
. . . ή αυτοοργανωµένα µέσα αδιαµεσολάβητης πληροφόρησης ???

Σε έναν κόσμο που η διαχείριση της πληροφορίας αποτελεί όπλο των εξουσιαστών είναι αναπόφευκτο όσοι θέλουν να πάρουν τις ζωές τους στα χέρια τους να προσπαθήσουν να φτιάξουν δομές που θα προωθήσουν τη δράση τους και θα διαχύσουν τη λογική τους. Το βλέπουμε σε κάθε εξέγερση, σε κάθε βίαιη διάρρηξη της ομαλότητας και της κανονικότητας, από το Πολυτεχνείο του 1973 και την Οαχάκα, μέχρι την Ιταλία των 70’s και τα Δεκεμβριανά του 08. Η επιθυμία για κοινωνικοποίηση του τί και πώς συμβαίνει από τα ίδια τα υποκείμενα της δράσης δεν είναι κάτι ιστορικά πρωτόγνωρο αλλά σίγουρα ήταν πρωτόγνωρη για εμάς η δημιουργία μιας υποδομής που θα πραγματώνει ακριβώς αυτήν την επιθυμία. Μέσα σε έναν οχετό λασπολογίας και ασύστολης ψευδολογίας των ΜΜΕ για το τί συμβαίνει και από ποιούς, η αναγκαιότητα να διευρύνουμε την απεύθυνσή μας σε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους ήταν επιτακτική. Δεν το είδαμε σαν ένα μέσο που θα αντικαταστήσει τα μέσα που τόσα χρόνια χρησιμοποιούμε, αλλά σαν μια υποδομή που λειτουργεί συμπληρωματικά προς αυτά. Το Ράδιο Κατάληψη λοιπόν ήρθε στην καθημερινότητά μας με όλες τις δυσκολίες που έχει ένα τέτοιο εγχείρημα.
Η αντιπληροφόρηση στο ραδιόφωνο διεξάγεται με διάφορους τρόπους. Ο πιο εύκολος και άμεσος είναι η ενημέρωση από όποιον/α βρίσκεται πίσω από το μικρόφωνο, αφού την ώρα που κάνει εκπομπή μπορεί να σχολιάσει γεγονότα που θεωρεί σημαντικά και να μεταφέρει πληροφορίες από κόσμο που βρίσκεται εκτός στούντιο (είτε με άμεση επικοινωνία είτε μέσω της επαφής μας με άλλους αυτοοργανωμένους ραδιοσταθμούς ή site). Ένας πιο συλλογικός τρόπος αλλά συνήθως με μια μικρή χρονική απόσταση από τα γεγονότα, είναι η δημιουργία δελτίου αντιπληροφόρησης, το οποίο δίνει τη δυνατότητα να ακουστούν συγκεντρωμένα τα πιο σημαντικά συμβάντα. Το ίδιο πλεονέκτημα υπάρχει και με τις ηχογραφημένες εκπομπές (είτε δικές μας είτε άλλων αυτοοργανωμένων ραδιοφώνων) όπου μπορεί να γίνει μια συνολική ενημέρωση για ένα συγκεκριμένο συνήθως ζήτημα. Σίγουρα όμως ο πιο ενδιαφέρων τρόπος που προσφέρει το ραδιόφωνο είναι η άμεση ενημέρωση, η τηλεφωνική επικοινωνία και η κάλυψη σημαντικών γεγονότων που συμβαίνουν την ίδια στιγμή.
Όπως ήδη έχει αναφερθεί, στο Ράδιο Κατάληψη δε θα συναντήσει κανείς ειδικούς τεχνικούς, ηχολήπτες ή παραγωγούς. Με την ίδια λογική, κανείς δεν είναι πιο υπεύθυνος απ’ τον άλλο στα θέματα αντιπληροφόρησης. Ο/η κάθε “παραγωγός”, εάν επιθυμεί προωθεί κινηματικά νέα εντός και εκτός των συνόρων, κάνει ενημέρωση από δράσεις ή προπαγανδίζει μελλοντικές κινήσεις. Σ’ αυτό το σημείο πρέπει να τονίσουμε ότι στο Ρ.Κ. ούτε είμαστε, ούτε επιδιώκουμε να γίνουμε δημοσιογράφοι. Το όλο εγχείρημα στόχο έχει να λειτουργήσει προωθώντας την αντίσταση, την αυτοοργάνωση και την αλληλεγγύη, θέτοντας τον εαυτό του απέναντι σε ό,τι συντηρεί και αναπαράγει το υπάρχον σύστημα. Πέρα λοιπόν των άλλων διαφορών μας (όσον αφορά την αυτοοργανωμένη συνέλευση, τις αντιεραρχικές δομές ή την αντιεμπορική μας φύση και θέση) κεντρική και ειδοποιός διαφορά μας απ’ τα καθεστωτικά μέσα είναι το γεγονός πως το Ρ.Κ. είναι ένα μέσο αδιαμεσολάβητης πληροφόρησης. Αυτό επιτυγχάνεται είτε έχοντας επικοινωνία με τους άμεσα εμπλεκόμενους, αυτούς που δηλαδή σχετίζονται με μια συγκεκριμένη δράση, είτε διαβάζοντας το λόγο τους, κάποιο κείμενο δηλαδή που οι ίδιοι έχουν δημοσιεύσει. Αντίθετα, στα καθεστωτικά media η οποιαδήποτε πληροφορία διαμεσολαβείται από οικονομικά ή πολιτικά συμφέροντα, περνώντας δηλαδή αναγκαστικά μέσα από το φίλτρο της συντήρησης και της αναπαραγωγής του υπάρχοντος. Γεγονός που έρχεται σε πλήρη διάσταση με τον τρόπο λειτουργίας των μέσων αδιαμεσολάβητης πληροφόρησης, όπου το φίλτρο που διαπερνά την πληροφορία πάντα εξυπηρετεί την κοινωνική απελευθέρωση. Κι αυτό φυσικά δε θα γινόταν εφικτό καλύπτοντας με την αντιπληροφόρηση τα κενά των media, τις ειδήσεις δηλαδή που δεν αναφέρονται ή περνούν στα “ψιλά γράμματα”, αλλά αναφέροντας και γεγονότα που αυτά αναπαράγουν, από τη δική μας όμως σκοπιά, με τις δικές μας προεκτάσεις. Και όταν λέμε “δική μας” δεν εννοούμε μόνο το Ρ.Κ ως συλλογικότητα αλλά ευρύτερα τους ως κομμάτι των αντιστεκόμενων, καταπιεσμένων, των από κάτω αυτού του κόσμου.
Κλείνοντας, από τη μεριά μας είναι τόσο επιθυμία όσο και ανάγκη να συνεχίσουμε να στηρίζουμε το αυτοοργανωμένο ραδιόφωνο αλλά και να προτάσσουμε την διάχυση της πρακτικής του ελεύθερου ραδιοφώνου στον αγώνα για την ελέυθερη έκφραση, την αδιαμεσολάβητη επικοινωνία και ενημέρωση και κατ’ επέκτασιν ενάντια στη χειραγώγηση της κοινωνίας από κάθε μορφής εξουσία. Όποια/ος ενδιαφέρεται για τη συνέχιση και ενίσχυση του εγχειρήματος, θα μας βρεί στην ανοικτή συνέλευση του Ράδιο Κατάληψη κάθε Κυριακή στις 19:00 στον χώρο του Παραρτήματος.
ράδιο κατάληψη / 93,7 fm